Keuzestress, zo los je dat op!

Keuzestress, zo los je dat op!

Keuzestress heeft iedereen wel eens. Dit hoort gewoon bij het leven. Maar wat als je dat bij elke belangrijke beslissing ervaart? Waar we in onze tijd in toenemende mate mee te maken hebben is de veelvoud aan informatie en mogelijkheden op allerlei gebieden. Een veelvoud aan keuzes kan leiden tot keuzestress. Als je dat herkent lees dan vlug verder. In dit blog leg ik je uit waar dit vandaan komt en geef je een aantal oplossingen die je helpen om keuzestress te verminderen.

Hormonen

Onze gevoelens zijn eigenlijk niet meer dan een set veranderingen in het lichaam. Elke emotie heeft zijn eigen verandering in het lichaam. Zo beschouwd zijn emoties niets anders dan fysiologische bijproducten van onze hormonale huishouding. Deze neurotransmitters zorgen voor het gevoel. Maar het is wel raar dat we deze emoties als pijn ervaren of niet? Als we keuzes moeten maken ervaren velen stress en hierdoor lichamelijke ongemakken. “Ik krijg er pijn van in mijn hoofd!” En “Een knoop in mijn maag krijg ik ervan” zijn veel gehoorde reacties. En als jij dit herkent ben je niet de enige met keuzestress.

Perfectie moet

Er moet in onze moderne wereld van alles. De druk om te presteren is ongekend hoog. Een paradigma is,  dat het altijd perfect moet zijn, zorgt bij veel mensen voor onnodige spanning. De eenvoudige uitspraak: “Je hebt maar één kans om de beste indruk te maken!”, vertelt het hele verhaal in een notendop. Als we een keuze belangrijk vinden en niet gelijk het antwoord vinden is er een grote kans dat je blokkeert. Dat veroorzaakt passiviteit en er wordt dan geen keuze gemaakt. Als jij bijvoorbeeld in het verleden een verkeerde keuze hebt gemaakt door voor een bepaalde werkgever te kiezen,  beïnvloedt dit gevoel je huidige keuze. Je focust dan vanuit de “oude” gedachte op het voorkomen van een negatieve keuze in de toekomst.

Verlies

Mensen willen geen risico lopen. Als je een vervelende ervaring hebt gehad wil je dat gevoel dat je hierbij ervoer voorkomen. Mensen reageren heftiger op verlies dan op winst. Uit een onderzoek (Kahneman en Tversky 1984) blijkt de waarde dat aan verlies wordt gehecht ruim twee keer groter is dan de waarde dat wordt toegekend aan winst. Een voorbeeld: Stel jij mag wedden op het opgooien van een muntje. Bij munt verlies je € 100. En bij kop win je € 150. Is dit een aantrekkelijke gok? Wat zou je doen? Rationeel is de kans best groot dat je wint. Toch doen veel mensen het niet. Het psychologische verlies van €100 is veel groter dan het plezier van het winnen van € 150.

Missen

Aan kansen missen hebben we ook een hekel. Het is een beetje vergelijkbaar met “fear of missing out”. Het idee dat je iets mist is minstens zo erg. Weer een voorbeeld: Je maakt een, al dan niet wel overwogen, keuze om een huis te kopen in een middelgrote stad. “Ja, mooi dan heb ik de voordelen van een stad en haar voorzieningen. En het woont ook redelijk rustig. Maar als er nu een ander huis voorbij komt in een mooiere wijk? Dan heb je dat huis gekocht en omdat even terug te draaien is best lastig. En dit huis wil ook niet missen. Hamsteren noem ik dat. “Ja, “ zegt een vriend(in) dan, “ maar niet iedere stad heeft een schouwburg of een winkelcentrum. En zo rustig is het hier nou ook weer niet”. En zo zijn er legio argumenten te bedenken. Stel je voor dat je spijt krijgt. Wat dan? De argumenten van voor- en nadelen stapelen zich op en uiteindelijk weet je het niet meer. De kans is heel groot dat geen beslissing neemt omdat je wel eens spijt kunt krijgen van een verkeerde keuze.

Samen

In het voorbeeld hierboven had ik het over een vriend(in) die jou “helpt” bij het maken van de juiste keuze. Dat is prettig om hulp te hebben bij zulk een belangrijke beslissing. We staan er over het algemeen steeds vaker alleen voor. Een samenleving waarin de beslissingen voor je werden genomen, zoals in het begin van de vorige eeuw, bestaat niet meer. Door die ontwikkeling komt de druk steeds meer bij jou te liggen. De een is daar nu eenvoudig weg meer voor geschikt dan de ander. Druk en stress ervaart iedereen op zijn eigen manier. Dat was toen en dat is nu ook zo. Op zich een geruststellende gedachte nietwaar?

Zelf

Bij het maken van keuzes is een bepaalde mate van autonomie belangrijk. Ik zal niet ontkennen dat de mening van een voor jouw belangrijk persoon geen rol speelt. Sterker nog die is veel groter dan je misschien zult denken. Uiteindelijk zal acceptatie van jouw keuze beginnen bij jezelf. Je wilt zelf kunnen kiezen. Ik merk dat ook vaak bij coachees dat een keuze afhangt van wat anderen er van vinden. Of misschien wel wat ze denken dat die anderen denken. Informatie verzamelen om een doordachte keuze te kunnen maken is prima. Laat je oren echter niet hangen naar een overtuigende ander. Verminderen van keuzestress doe je uiteindelijk zelf.

"Als je een keuze moet maken en niet maakt, is dat op zich al een keuze."- William James 

 

Dichtbij

Tot nu toe heb ik het gehad over hoe het komt dat je keuzestress ervaart. Maar nog belangrijker is hoe je er van af kunt komen. De oplossingen hiervoor zijn voor een deel afhankelijk van wie je bent en wat je belangrijk vind. Iedereen heeft een eigen manier om een keuze te maken. Van super rationeel en uitgewerkt tot helemaal spontaan bedacht. Tussen die twee uitersten zit nog hele range van manieren om te kiezen. Ik hoef je natuurlijk niet te vertellen dat rustig blijven, jouw intuïtie te volgen en dicht bij jezelf te blijven een goed advies is.

Experimenteer

Daarna ga je eerst jouw eerste keuze onderzoeken. Op een manier die bij je past. Maak een voorstelling van jouw keuze. Voel wat het betekent voor je. Gebeurd er iets moois bij je? Prettige vlinders in je buik of merk dat je naar lucht hapt als je er aan denkt? De richting die je hierbij op denkt, geeft dan gelijk duidelijkheid. Als je duidelijkheid hebt neem je pas een beslissing. De voordelen van deze keuze zijn helder voor jou. Ga er dan voor en onthoud dat je keuze nooit definitief is. Medische keuzes daargelaten natuurlijk.

Lees de onderstaande tips uit de praktijk en ervaar of ze je helpen jouw keuzestress te verminderen:

• Beperk het aantal keuzes per beslissing tot twee.
• Laat de juiste mensen meedenken, maar neem de beslissing zelf.
• Accepteer dat je mag kiezen.
• Onthoud dat de perfecte keuze niet bestaat.
• Bijna alle keuzes kun je veranderen.
• Roep het gevoel op van de goede beslissing uit je leven en gebruik dit als referentie.
• Als je de keuze nu niet kunt maken is dat ook een keuze.
• Laat het los, slaap er een nacht over en beslis daarna pas.

Mocht jij na het lezen van deze blog moeite hebt met het maken van de juiste keuze, stressvrij uiteraard, neem dan contact met me op. Ik help je graag met nog veel meer tips.