Er zijn veel misverstanden over stress. De algemene opinie is dat het slecht voor je is? Stress heeft geestelijke en lichamelijke gevolgen. Het verschil per persoon welke gevolgen dit zijn. Als je open staat voor uitdagingen, kan het je plezier opleveren. Een ander ziet zulke uitdagingen als een bedreiging. Als iemand te lang wordt blootgesteld aan stress of als dit als te intens wordt ervaren, kan dit zeer nadelige gevolgen hebben voor je lijf en geest. In deze blog ga ik in op wat stress is, welke functie het heeft en wat je zelf kunt doen aan stressmanagement.
Balans.
Zolang er balans is tussen spanning en ontspanning is het hebben van stress niet zo erg. Als de balans de verkeerde kant op slaat ervaar je de negatieve effecten van stress. Je lijf produceert grote hoeveelheden Adrenaline en Cortisol, de zogenaamde stresshormonen. Dat stamt nog uit de tijd dat we een vlucht of vecht reactie nodig hadden voor direct gevaar. Nu is daar geen sprake meer van. Tenzij je tijdens een boswandeling oog in oog zou staan met een wolf. Je hart gaat sneller slaan, spieren spannen aan, krijg je kippenvel en sta je helemaal op scherp. Klaar voor de strijd of de vlucht! En die reactie wordt weer veroorzaakt doordat je lijf niet houdt van verandering. Iedere beleving geeft dus een reactie. De heftigheid hiervan bepaal je in feite zelf.
Werkdruk.
De oorzaak van stress lijkt voor iedereen misschien anders maar dat is het niet. Er zijn een aantal universele oorzaken te noemen. De werkdruk is de afgelopen decennia enorm toegenomen. We doen veel minder fysiek werk en we gebruiken ons hoofd ontzettend veel. Een wandeling om andere hormonen aan te maken, schiet er ook vaak bij in. Ieder jaar moeten we steeds meer werk doen met minder mensen. Zo zijn er nog wel meer redenen op het werk te noemen zoals te moeilijk werk of te grote verantwoordelijkheid. Maar het kan ook de andere kant op zijn door saai werk, te weinig uitdaging. En wat ik steeds vaker hoor van mijn coachees is het gebrek aan waardering of respect.
Communicatie.
Een ander aspect is de onduidelijkheid door gebrekkige communicatie. Als je niet weet waar je dan om dan maar af te wachten. Het kan veroorzaakt worden door gebrek aan structuur. Zo gaf een coachee aan dat de taakomschrijving ontbrak. Steeds werd weer ander nieuw werk op het bureau gedumpt. Uiteindelijk loopt de frustratie op en verstoort je balans nog meer. De oorzaak in dit voorbeeld ligt bij onervaren management en gebrek aan structuur. Als je daar zelf net gevoelig voor bent kan dit een een belangrijke stressfactor worden
Persoonlijkheid
Persoonlijke omstandigheden spelen ook een grote rol in stressmanagement. Je kunt aanleg hebben om sneller stress te ervaren. Als je hoge verwachtingen hebt en hoge eisen stelt aan jezelf is de kans dat je faalt groter. Daarbij spelen persoonlijke leefgewoonten uiteraard ook een rol. Heb je een goed nachtrust, eet je gezond en heb je regelmatig beweging zul je beter bestand zijn tegen druk. Als de traditionele rolpatronen veranderen en je daarmee andere rollen moet vervullen, zoals bijvoorbeeld in de opvoeding van je kinderen heeft dit eveneens invloed. Tel de invloed van de verwachtingen van onze maatschappij erbij op en je hebt een mooie cocktail van druk.
Tip #1 Bewustzijn.
Wat kun je zelf doen aan jouw stressmanagement? Ik schrijf vaak dat bewustzijn de eerste stap is tot verandering. En dat geldt hier ook. Ga na, wanneer je stress ervaart. Wat gebeurt er precies? Waar gebeurt het? Wie is er bij betrokken? Wat voel dan en waar voel je dat in je lijf. Wanneer je herkent waardoor je gestrest raakt begint jouw stress management. Schrijf het dan op. Wat speelt er nu in je leven. Als je weet wat je stressoren zijn kun je ze gaan aanpakken. Je kunt dan gaan werken aan het terugkrijgen van jouw energie. Maak bijvoorbeeld een prioriteitenlijst. Dit zorgt ervoor dat je er niet langer aan hoeft te denken en dat geeft rust en ruimte in je hoofd. Houd je lijst wel kort en overzichtelijk.
Tip #2 Ontspan.
Een ander hulpmiddel is leren ontspannen. En dat is voor iedereen te leren. Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Ontspanningstechnieken leren, meditatie of yoga. Het makkelijkste om je nu meteen mee te beginnen is: ademhalen. Ademhalen, ja ademhalen! Wanneer was de laatste keer dat jij je echt concentreerde op je ademhaling? Ga rustig zitten op een stoel. Adem diep in door je neus en adem weer uit door je mond. Zorg dat je ademt met je buik. Als je dat lastig vind leg dan je hand op je buik zodat je voelt waar de lucht heen gaat. Doe het elke dag een aantal keren. Je zult merken dat je er steeds beter in wordt. En je creëert een rustmoment en ontspant.
Tip#3 Blijf hier en nu.
Door de ademhalingsoefening zorg je er ook voor dat je meer aanwezig bent. Het zijn in het hier en nu. Ja ik weet het sommigen vinden dat zweverig. Maar echt aanwezig zijn, daar is niets zweverigs aan. Bewust jezelf en je omgeving ervaren is juist het tegenovergestelde. Als je bewust een gesprek voert met een jouw collega of klant is jouw aandacht bij die persoon. Die merk dat en je vergroot verbinding en begrip. De aandacht die je geef beschouwt de ander onbewust als een compliment. Voor jou betekent het dat je hoofd en lijf niet gebukt gaan onder de druk van de toekomst of het verleden. Je bent namelijk hier in het nu.
Tip#4 Leef gezond.
Ik schreef het hierboven zorg voor jezelf door gezond te leven. Eet gezond en beweeg elke dag. Door beweging bijvoorbeeld worden hormonen zoals endorfine en serotonine aangemaakt Die geven je een prettig gevoel. Ik ga nu niet in op de werking van alle hormonen. Als je daar meer over wilt lezen kun je naar de artikelen van Erik Scherder gaan. We weten intussen allemaal wel dat je minstens een half uur per dag aan beweging nodig hebt. Zeg eens eerlijk lukt dat?Als je genoeg sport, heb je ook de juiste voeding nodig. Op regelmatige tijden natuurlijk, anders dut je om drie uur 's middags weer in. Over dutjes gesproken haal jij de gemiddelde nachtrust van acht uur per dag? Al je indrukken verwerk je namelijk 's nachts en zo kun je de dag erna weer energiek verder.
Tip# 5 Geniet vaker.
Maak plezier met anderen dat is mijn laatste tip om aan stressmanagement te doen. Ik krijg nog wel eens de opmerking dat ik lucht creëer, door het gebruik van humor. En dat is ook zo. Alles is best zwaar, moeilijk, stroperig en je ploetert maar door. Nou als ik zo nog een paar termen gebruik word je vanzelf wel gestrest. Dus maak lol met elkaar. Ga leuke dingen doen met je gezin of je vrienden. En geniet bewust van dat moment. Niet aan je werk denken en die rot-lijstjes. Voel de zon op je gezicht of de wind die langs je gezicht blaast. Hoor het vogeltje dat vrolijk fluit. Straks telt niet. Stressmanagement wordt ineens leuk zo. Of niet dan?
Als je merkt dat je veel stress hebt op je werk of privé, neem dan eens contact op met een coach. Er bestaan nog veel meer tips om je stress te managen. En als het klikt, gun ik je mijn hulp natuurlijk ook.