Jukebox
Regelmatig bezoek ik met plezier netwerkbijeenkomsten. Ik luister graag naar de verhalen die er verteld worden. Wat mij laatst weer opviel is dat mensen vooral veel aan het praten zijn. Zenden noemen sommigen dat. En dat mag natuurlijk. Soms kan het de stilte tegengaan of klinkt het gezellig. Tenzij het te lang duurt en de verhouding tussen praten en luisteren scheef groeit. Of mensen die helemaal niet luisteren. Heb je dat wel eens mee gemaakt? "Je wilt toch geen Jukebox worden genoemd? Een kwartje erin en de hele avond geluid." Dat is wat iemand zei tegen mij zei. Nee, het ging niet over mij, hoewel ik soms behoorlijk enthousiast ben. Nog nooit gehoord maar ik vond het wel een leuke anekdote omstil bij te staan. Luisteren lukt de meeste mensen nog wel maar empathisch luisteren is lastiger.
Leren luisteren
Zelf kan ik prima praten, vaak voor de sfeer. Gelukkig ben ik geen Jukebox. Niet altijd hoef je bij het krijgen een muntje, een liedje te laten horen. De kans bestaat dat ze je maar een praatgrage flapdrol vinden. Dat is mij ook vaak genoeg gebeurd. Als je luistert naar anderen leer je veel meer dan wanneer je aan het woord bent. Niet alleen over jouw gesprekspartner(s), maar ook over jezelf. Bijvoorbeeld hoe je de ander kunt uitnodigen mee te vertellen over zichzelf. Wat gebeurd er bij jezelf wanneer je naar iemand luistert? Let je op jezelf of geef je aandacht aan de verteller? Als je echt luistert voel je vanzelf de verbinding met die ander ontstaan. Echt empathisch luisteren, dat is wat hoor.
Valkuil
Hoe vaak hoor je iemand iets vertellen over iets wat hij of zij heeft meegemaakt. In plaats van daar een vraag over te stellen volgt: “Oooh ja dat heb ik ook meegemaakt!” Daarna een uitvoerig relaas van de enthousiaste luisteraar, de ander in frustratie achterlatend. Was het verhaal al uitverteld? Had de ander het gevoel dat jij echt luisterde? Is er sprake van gelijkwaarsdigheid? Maar ja je wilt zo graag over jezelf vertellen en aan de ander laten zien dat je een leuk mens bent.
Oprechte aandacht
Als je luistert hoor je nieuwe informatie. Je kunt als het ware zien hoe iemand denkt en zich erbij voelt. Wat houdt die ander nou echt bezig? Daar kun je op inspelen. Je kunt doorvragen over wat er precies gebeurde. En niet omdat ik dat nu vertel, maar omdat je het oprecht interesseert. “Hoe kwam je op die gedachte?” Je creëert een band omdat jij jouw echte aandacht schenkt aan een ander. Blijf je aandacht geven gedurende het gesprek. Het is niet eenvoudig want voor je het weet trap je in jouw valkuil op zelf te gaan praten. En natuurlijk doe je dat uit enthousiasme en niet om te kwetsen. Empathisch luisteren doe je met je volle aandacht naar een ander.
Empathisch luisteren
Schakel jouw oordeel even uit en luister alleen. Vaak is dat al moeilijk genoeg. Bijt even op je tong en wacht. De mijne doet best vaak pijn durf ik wel te bekennen. De beloning vind ik in het vertrouwen dat de ander in mij stelt. De verhalen die ik te horen krijg zijn het voor mij allemaal waard. Of zoals ik me wel eens vaker hoor zeggen. Je krijgt er zoveel voor terug. Empathisch luisteren is waarnemen van wat je ziet, hoort en voelt zonder dat je gedachte een oordeel velt.
Wat betreft die Jukebox, je mag natuurlijk jouw beste hit zingen maar alleen als die naald niet blijft hangen. En als je luistert, doe het dan oprecht en met heel jouw hart.