Aardig of niet?
"Wanneer je aardig bent tegen de mensen kan je niets gebeuren!" zei mijn moeder vroeger. Een goed bedoeld advies dat vanuit warmte en bescherming werd gegeven, zorgt bij velen voor problemen. Deze week had ik alleen al drie gesprekken die hier over gingen. Klopt dat advies dan wel? In de kern is er niet veel mis mee. Maar wat als je er naar streeft om aardig gevonden te worden. Kan dat? De gevolgen van afwijzing en teleurstelling liggen op de loer waardoor de kans op spanning, stress en zelfs fysieke klachten toeneemt. In dit blog leg ik uit wat er gebeurd wanneer je hier last van hebt. En vooruit, ik ben in een goede bui, ook wat je kan doen om dit te normaliseren. Nee' zeggen met een glimlach dus.
Meegaand.
Als je vriendelijk bent, houd je vaker rekening met anderen. Je wilt mensen helpen en ze vooral niet voor het hoofd stoten. Doordat je open en sociaal bent heb je vaak een grote en goed sociaal netwerk opgebouwd. En die relatie wil je graag goed houden, want je houdt niet van ruzie of discussie. Als er toch een conflict dreigt ben je snel geneigd om je eigen mening weg te cijferen omwille van het behouden van de goede vrede. Herken je dat? En als je dat lang genoeg blijft doen wordt het steeds lastiger om het te veranderen. En zal nee' zeggen steeds moeilijker zijn
Assertiviteit.
Het grote sociale netwerk dat je met zorg hebt opgebouwd heeft gelukkig niet alleen nadelen in dit geval. Je weet als geen ander dat je mensen nodig hebt om vooruit te komen. En omdat jij makkelijk contact legt, kun je anderen vragen jou te helpen. Het enige dat je daarbij nog in de weg kan staan is jouw gebrek aan initiatief. Je mag wat assertiever zijn en voor jezelf opkomen. Andersom gebeurd het vaak wel he! Je zult nu wel gelijk een voorbeeld hebben van de laatste keer dat jij een verzoek om hulp kreeg.
Gewoontedier.
Ik deed net een aanname. Had jij het door? Ja, precies dat je niet zo assertief bent. Jij laat makkelijk toe dat anderen over jouw grens gaan. En die anderen zijn er intussen aan gewend. Ik hoor soms ook, ja ga maar naar…. Die doet dat wel voor je. En jij denkt ja, maar ik heb al zo veel werk liggen. Omdat jij je behoeften niet uit en je graag conflicten vermijdt, zorg jij zo zelf voor het versterken van dit gedrag. Bij jezelf maar ook bij anderen. Waarom zouden zei je helpen? Je maakt er toch nooit een probleem van. En dan zijn er ook nog mensen die er misbruik van maken. Die zijn er altijd wel in ieder bedrijf. En zeg daar dan maar eens nee' tegen.
Regie nemen.
Maar wat kun je dan doen? Iets wat je in de loop der jaren hebt op gebouwd kun je toch niet zo maar veranderen. Nou nee, dat kost tijd en energie. Vooral om jezelf te laten voelen en zien dat het wel degelijk kan. En soms veel sneller dan je zelf voor mogelijk houdt. En nee, je wordt geen ander persoon. Het start met het nemen van regie. Regie over jezelf. Het is voor jou duidelijk dat je dit niet meer wilt. Maak een plan. Wat wil je wel? Welke grenzen wil je zelf stellen? Wil jij niet meer dat mensen je ongevraagd werk aanleveren. Zeg dat dan! Is het zo makkelijk? Ja, zo makkelijk is het. Het is wel belangrijk dat je dit op een goede manier aangeeft. Daar schreef ik eerder al eens een blog over. Dus gewoon nee' zeggen en ervaar wat er dan gebeurt.
Vijftig procent.
Nee' zeggen is best moeilijk. Je wijst iemand af en weigert mee te werken. Zo zou je kunnen denken. Maar in feite doe je dat niet. Je zegt namelijk nee’ tegen de vraag en niet tegen een persoon. Dat is naar mijn mening een wezenlijk verschil. Als je iemand een de vraagt stelt: “Heb jij tijd om deze taak voor mij te doen?” De kans bestaat voor vijftig procent dat het antwoord nee is. Zo is het toch? Als jij dat beseft maakt dat zelf nee’ zeggen een stuk eenvoudiger.
Wegen.
Als aardig mens kun jij je makkelijk verplaatsen in een ander. Die ander zou zich ook best wel eens schuldig kunnen voelen omdat hij of zij alweer een verzoek doet aan je. Op je werk, maar ook tussen vrienden, is balans belangrijk. Als de weegschaal doorslaat naar een kant, kan dat leiden tot boosheid of verdriet. Zorg er dan zelf voor dat de weegschaal recht staat. Vraag daarom ook regelmatig zelf om hulp. Net zoals jij het niet fijn kan vinden om bij iemand “in het rood” te staan kan een ander dit ook zo voelen. En het is mooi om te ervaren dat een ander ook jou wil helpen.
Ja zeggen.
Nu hoor ik je denken:" Ja maar, ik vind het prettig om een ander te helpen." Ik kan het daar onmogelijk mee oneens zijn. Het is een talent van jou om anderen bij te staan of om voor ze te zorgen. De vraag is echter met welke gevoelens je dit doet. Als je het doet het vanuit hulpvaardigheid en liefde heb ik daar niets op tegen. Doe je het vanuit de angst, dat je er niet toe doet of om ruzie te vermijden dan is reflectie nodig. Stel jezelf de vraag wat er kan gebeuren als jij nee ’zegt? Wat zou jij anders kunnen voorstellen aan degene die jij dat verzoek doet? Stel die vraag aan de ander en reageer op wat er daarna gebeurt.
Gezag.
Dan kreeg ik nog de opmerking: “Ja, maar het is mijn baas!” Tja, dat ligt iets lastiger vanwege de gezagsverhouding. Maar ook hier kun jij leiderschap tonen. Zeg tegen "de baas": “Als ik dit doe kan ik dat andere nu niet doen. Wat heeft nu prioriteit?” Jouw leidinggevende merkt op die manier dat je limiet is bereikt en dat hij mee kan denken om de beste oplossing te vinden. Doseer dit natuurlijk wel. Als je manager feitelijk steeds "nee" krijgt te horen zal hij, op enig moment, ook andere vragen kunnen stellen.
Leren
Gebruik die talenten van anderen in jouw voordeel. Wat ik vaak hoor is dat bepaalde collega's een negatieve reactie oproept. Sociale mensen hebben bijvoorbeeld vaak een hekel aan egoïstische mensen. Maar die zorgen wel heel goed voor zichzelf. Of niet dan? En die gave zou jou net kunnen helpen. In dat perspectief werken de kernkwadranten van Daniel Ofman uitermate verhelderend. Als jij zorgt iets meer van die kwaliteit te gaan bezitten, helpt dat jou bij het bewaken van jouw grenzen. Ofman beweert dat er zelf sprake is van jaloezie. "Ik wou dat ik die eigenschap iets meer had!" Reken maar dat iedereen dit wel eens heeft gedacht. Maar niet door vertellen hoor! Je zou hiervan, door goed te observeren kunnen leren. En misschien durf je een gesprek met die collega hierover te voeren Dat kan ook heel verhelderend werken. Misschien is het een bewuste keuze van je collega, is het onverschilligheid of kan het door een negatieve ervaring zo zijn ontstaan.
Ik heb je hopelijk genoeg advies gegeven zodat jij ook nee' kunt zeggen met een glimlach. Zo niet dan kun je me natuurlijk om hulp vragen. En dan maar hopen dat ik geen nee' zeg.