Motivatie: het spel of de pegels?

Effectief

Motivatie is belangrijk bij het bereiken van je dromen. Jouw motivatie zorgt ervoor dat je, bewust of onbewust bepaald gedrag laat zien. Zowel de motivatie als het gedrag is bij niemand exact hetzelfde. Het is een onderwerp waar veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is. Ik ben geen wetenschapper maar hou wel van onderbouwing bij een coachingstraject. Door samen met jou, jouw motivatie helder te maken en uit te zoeken welke factoren jouw gedachten en gedrag beïnvloeden, vergroot jouw bewustzijn. Hierdoor word je effectiever bij wat je doet en dat zorgt ook voor rust.

Verandering

In de wetenschap wordt onderscheid gemaakt tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. Intrinsiek komt vanzelfsprekend uit de persoon zelf. De behoefte om iets te doen zorgt voor veel waarde tijdens de handeling of bij het behalen van het gewenste doel. Bij extrinsieke motivatie is een prikkel van buitenaf nodig. Dat kan zowel een straf als een beloning zijn. Over de extrinsieke motivatie wil ik hier nu niet zoveel kwijt. Verandering begint bij bewustzijn en laten we het nu bij jezelf houden. De omgeving volgt later wel.

Intrinsiek

Het zal je niet verbazen dat motivatie het meest effectief is wanneer het intrinsiek is. Mensen zijn dan veel creatiever, trotser en hebben vooral meer plezier bij hetgeen ze doen. Bij tegenslagen of twijfel is het van belang om juist dan focus te houden. Als de aandacht te veel op het resultaat of beloning komt te liggen daalt jouw motivatie. Zeker op lange termijn worden motivatievragen gesteld omdat je vaak niet meer weet wat je aan het doen bent. Waarom begon ik hier ook alweer aan? Vind ik dit nog echt leuk om te doen? Voor veel mensen herkenbare vragen denk ik.

Actie

Het ‘waarom’ van motivatie is belangrijk, maar kan ook een drempel vormen. Ik verbind daarom graag een doel aan 'het waarom'. Een doel dat met ontwikkeling te maken heeft. En daar hoort dan in mijn beleving ook één of meerdere acties bij. Dat wat je nu kunt doen en bijdraagt aan het uiteindelijke doel. Concrete stappen die je meteen in beweging zetten. Dat heeft twee voordelen. Ten eerste leer je tijdens de uitvoering. Je bent het aan het creëren en voorkomt het dat je te veel met je belemmeringen bezig bent. Maak elke actie af,  zodat je klaar bent voor de volgende. Een tweede praktisch voordeel is dat je sneller kunt bijsturen tijdens of na een actie. Als die actie niet doet wat je verwacht kun je direct een andere daadkrachtige stap nemen. Aan het eind van de route is dat veel lastiger bijsturen. Tenslotte leidt de activiteit naar je gewenste doel en niet andersom.

Realistisch

Doelen stellen en daarmee aan de slag gaan klinkt mooi, maar hoe weet je of ze goed zijn? Wanneer is het voldoende? Het is noodzakelijk om te bepalen hoe reel ze zijn. Dat kan van verschillende factoren afhankelijk zijn. Hoe hoog is bijvoorbeeld jouw zelfvertrouwen? Ben jij in staat om zelf te veranderen? Uiteindelijk zal jij invloed willen uitoefen op jouw omgeving en zo succesvol te kunnen zijn met wat je doet. En de vraag of iemand kritisch genoeg is naar zichzelf zonder dat de lat te hoog wordt gelegd?  Motivatie alleen is een mooie basis, maar er spelen andere invloeden mee die een behoorlijk invloed kunnen hebben.

Kritisch

In een stuk over attributietheorie las ik iets dat hierbij aansluit. De theorie gaat over het verklaren van eigen en gedrag van anderen door middel van oorzaak en gevolg. Dat sluit aan bij motivatie. Het gaat niet alleen om de overeenkomst bij externe attributie, oorzaak buiten de persoon leggen en interne attributie, binnen een persoon. Hier vond ik een overeenkomst met motivatie. Of liever hoe groot de invloed kan zijn van externe factoren. Wanneer bijvoorbeeld een slecht cijfer werd ontvangen voor een toets werd de oorzaak extern gezocht. “Er was te veel herrie in de gang en de docent was slecht.” Als er een hoog cijfer werd gehaald werd de oorzaak intern gezocht. “Ik heb ook wel heel goed geleerd en als je goed bent dan ben je goed.” Het voorbeeld in jouw eigen leven kun je zelf vast bedenken.

Perspectief

Ik hoor regelmatig dat het lastig is om goed in te schatten waar de oorzaak van jouw ontevredenheid vandaan komt. Het komt geregeld voor dat je het gewoon niet kunt benoemen. Bij een aantal mensen ontstaat dan een soort passiviteit. Je voelt dat iets niet lekker loopt, maar je weet niet hoe je het op kunt lossen. Terugkoppeling van anderen kan dan uitkomst bieden. Ik vergelijk het graag met een kind dat voor het eerst met een blokken speelt. Je weet dat het vormpje in het gat moet maar het past toch net niet. Dan is het lekker als iemand je richting geeft.

Speel

Om echt succesvol te zijn is intrinsieke motivatie het belangrijkst. Vasthouden aan je plan en de juiste stappen nemen en ze ook afmaken. Trek je niet te veel aan van externe invloeden. Af en toe om raad vragen of spiegelen is uiteraard best handig. Zo kun je blijven experimenteren en leren. Een extra opmerking hierbij is om de stappen (kpi’s) die je maakt niet als doel te gaan zien want dat zijn ze niet. Zorg voor jezelf en vraag hulp wanneer je zelf vastzit in je gedachte of handeling. Leer van anderen en laat je inspireren. Speel het spel doordacht en laat de pegels je beloning zijn wanneer jouw doel is bereikt.