Klagende collega's heb jij daar wel eens mee te maken of ben je er zelf misschien een? De laatste weken heb ik regelmatig te maken met coachees met irritaties op het werk. Heel vaak werden klagende collega's of relaties genoemd. Ik heb een korte beschrijving van een oplossing beschreven zoals ik dat samen met een coachee heb meegemaakt. En het werkt!
“Weet je waar ik zo moe van wordt?” vraag ik aan een coachee?
“Fietsen. “Zegt hij. Hij kent me al wat beter. “Ja, dat ook. Nee van al dat geklaag over van alles en nog wat.” Coachee kijkt me verbaasd aan: “Vind je mij een klager dan?” Ik bespeur lichte verontwaardiging in zijn blik en hij wiebelt wat op zijn stoel. Het werkt meteen maar heeft coachee de ironie van mijn opmerking al echt doorgrond? Het blijft stil. Bijna een minuut verstrijkt en we kijken elkaar alleen aan. En dan ineens: “Ja, daag je doet het nu zelf toch ook!” Ik kan een glimlach niet onderdrukken en coachee begint hardop te lachen. Zijn klagen was wel altijd nuttig zei hij.
Klaagpatroon
We diepen samen het klagen nog verder uit om zeker te weten dat we alle klachten van coachee duidelijk in beeld hebben. En het zijn er best nog wel wat ook. Veel klagende collega's of relaties? Mijn luchtige manier om het patroon aan te kaarten mist nog effect merk ik. Nu heeft deze coachee wel een voorkeur voor orde en structuur en klagen over anderen die dat niet zo hebben. Ondertussen zijn we al een minuut of tien bezig met het inventariseren. Zijn energieniveau is nog erg hoog, merk ik. Ik besluit om er nog een schepje boven op te doen.
Sterren
“Weet je wat je zou mogen doen? Maak een ranking. Laten we er sterren aan toekennen.”
“Oké, zegt hij, “heel erg is vijf sterren en niet zo erg is één ster. “Ja, bevestig ik nog zijn opmerking, een kleine klacht één ster en een grote vijf sterren. “Ik vraag nog even: Voor de zekerheid he, vind je vijf sterren wel genoeg voor je ranking?” Na een aarzeling antwoord hij: “Ja ik denk van wel.” Ondertussen zit ik te bedenken wat de volgende stap zou kunnen zijn als het kwartje nog niet valt. Er is nog iets nodig is om in te laten zien dat als hij op deze manier zijn talent inzet terwijl het weinig positiefs oplevert.
Humor
Voordat ik besluit om er nog een schepje boven op wil gooien, kijkt hij me geïrriteerd aan. Zijn blik staat strak en ineens zegt hij: “Waarom doe ik dit eigenlijk steeds?” “Dat is een mooie vraag, antwoord ik.” “Ja, omdat jij zegt dat ik dat moet doen!” “Oh, oké? “En ik kijk er redelijk onnozel bij. Van binnen begint er van alles te lachen bij me. Wie nu nog beweert dat onzinnige zaken nergens toe leiden, enfin. Het leidt wel degelijk ergens toe. Het zorgt bijvoorbeeld voor bewustwording van ongewenste patronen.
Niet klagen maar vragen
We hebben het verder over wat coachee wil doen aan de irritaties die hij steeds ervaart en wat dat betekent voor zijn werk. En niet minder belangrijk, wat hij kan doen om hier minder last van te hebben. Hij besluit dat hij pro-actiever wil worden zodat hij de ergernis eerder kan aanpakken. Wat ga je dan precies doen vraag ik. “Nou,” zegt hij “Sneller vragen wat de achterliggende gedachte is van de ander.” Hij had wel een paar gesprekken waar hij dat kon uitproberen. Dat is een goede manier besluit we samen.
Empathie
Door te luisteren ontstaat inzicht en dat leidt tot begrip en verbinding. Coachee leert dat luisteren niet alleen betekent dat je je mond houdt, maar dat je doorvraagt naar wat iemand echt bedoelt. Zolang je oprecht bent naar je gesprekspartner mag je alles vragen. Het draait dan om intentie en de manier waarop je vragen stelt. In de dagen daarna neemt hij zicht voor om bij elke situatie waar hij irritatie voelt om bewuster te zijn van de ander. En natuurlijk stiekem van zichzelf, als nuttige klager.
Verandering
Na een paar weken is hij weer bij me. Hij vertelde me dat hij een beetje verbaasd was van wat er gebeurde met zijn experiment. Hij merkte dat hij in het begin moeite had met de gesprekken om die op een andere manier te voeren. Na een paar mislukte pogingen ging het beter vond hij. Goed dat hij volhield in zijn aanpak. Tot zijn verbazing had hij in de tweede week helemaal geen vijf ster irritaties meer. Hij snapt niet hoe dat kwam want hij vond niet dat hij verandert was. Wel vertelde hij dat hij meer informatie kreeg van anderen. Zelfs prive-zaken waar hij helemaal niet om vroeg.
Bewustwording
We hebben deze verbazing samen doorgenomen zodat hij sneller herkent wat het effect is van zijn gedrag bij een volgende situatie. Het talent om de vraag te durven stellen en de vaardigheid om dat op een handige manier te doen zorgt er nu voor hem voor dat mensen anders reageren. Hierdoor ontstaat er ruimte in de relatie. Dat zorgt voor nieuwe mogelijkheden. Een prachtige ontwikkeling voor coachee. “Ik vind het ook veel leuker om niet te klagen.” En je collega’s en klanten worden daar blij van. En ik? Ach ik natuurlijk ook, heb ik weer minder te klagen. Klagende collega's , daar heb je verdorie ook helemaal niks aan!