Flexibiliteit, hoe buigzaam ben jij?
Mentale flexibiliteit is van groot belang als ondernemer, zeker onder de huidige omstandigheden. Is flexibiliteit een talent of een vaardigheid die je kunt leren? Deze vraag kreeg ik gisteren gesteld. Een interessante vraag vind ik. Als ik vakliteratuur er op nasla zie je het snel staan als een competentie. En ook het web staat er vol van. Als het in de krant staat is het waar, gaat wat mij betreft al een tijd niet meer op. Als ik mijn gedachten en ervaringen op deze vraag los laat, kom ik tot een genuanceerdere mening. Immers, wat helpt het je als je dit weet. Zelf ben ik meer geïnteresseerd in wat mentale flexibiliteit mij kan brengen. In dit blog leg ik je uit wat jij er mee kunt. Mentale flexibiliteit kun jij namelijk zelf verbeteren.
Soepel, buigzaam
Wat is dat eigenlijk mentale flexibiliteit? Ik kom veel verschillende definities tegen. Ze hebben allemaal de woorden aanpassing, veranderen en omgeving gemeen. Voor mij zou het als toevoeging je mening of opvatting, mogen krijgen. Dat is de opinie bij veel mensen, dat je persoonlijkheid niet kunt veranderen. Ik denk dat ze hierin een punt hebben. Toch ben ik er van overtuigd dat je gedrag kunt veranderen. Je bent namelijk niet wat je denkt. Die uitspraak heb je al vaker van mij gehoord.
Flexibele factoren
Kan iedereen flexibeler worden? Er is altijd ruimte voor verbetering, is mijn overtuiging. Dit hangt wel af van de motivatie van de persoon in kwestie. Je vermogen tot veranderen is in grote mate afhankelijk van een aantal oorzaken. Om te beginnen met jouw verstandelijk vermogen. Als je goed bent in het bedenken van alternatieven of creatieve oplossingen zal dat je zeker helpen. Het pilletje om je intelligentie te verhogen is er (nog) niet. Daarnaast is het voordelig als je makkelijk omgaat met veranderende omstandigheden. Als je de vaardigheid bezit om te relativeren bijvoorbeeld.
Actie-reactie
Flexibiliteit of laat ik het aanpassen noemen, dat klinkt minder abstract, heeft te maken met actie en reactie. Op het moment dat je reageert heb je een aantal stappen gemaakt. Je observeert, beoordeelt de situatie, anticipeert en dan pas reageer je. Dat kan in seconden gaan, maar hier zit wel de mogelijkheid tot verbetering. Je kunt de manier waarop je waarneemt veranderen. Beoordelen van een situatie kun je uitstellen of vanuit een ander perspectief bekijken. Anticipatie heeft te maken met jouw ervaringen hiervoor en wat je daaruit hebt geleerd. Je kunt kiezen andere ervaringen op te doen. Hiermee maak je een passief persoon niet super proactief. Maar de manier waarop je kijkt naar een situatie verandert wel en daarmee ook de uitkomst.
Wanneer is flexibel gedrag handig?
Als je een bepaal doel voor ogen hebt en je realiseert het niet. Het kan dan nodig zijn om een andere aanpak te kiezen. Op zich is het super eenvoudig vast te stellen, want je haalt een doel niet. De oplossingen bedenken is dan van een andere orde. Soms is het verdraaid lastig om die te kunnen zien. Dat kan omdat de omstandigheden onoverzichtelijk lijken voor je. Je analyse van de situatie is bijvoorbeeld onvolledig. En toch vraagt de situatie om snel te reageren. Als je dat kunt en hiervan kunt leren zal je succes toenemen. Kansen observeren, beoordelen en uitvoeren.
Hoe kun je jezelf trainen om flexibeler te worden?
Als coach zeg ik natuurlijk begin met inzicht in je eigen kwaliteiten en probeer objectief naar een veranderende situatie te kijken. Wat is er positief aan de situatie en hoe helpt het jou om jouw werkwijze te verbeteren. Je kijkt dan anders tegen een situatie aan. Zoek naar de mogelijkheden die het je biedt. Controleer uiteraard of die verandering past bij de manier waarop je werkt en leeft. Het heeft geen zin om in de valkuil te stappen waarbij je flexibiliteit als doel stelt. Dat wat jij als waarden hebt, wil jij toch niet loslaten. Of wel?
Experiment doen
Ik nodig mijn coachees altijd uit om te gaan experimenten met de nieuwe inzichten die ze hebben opgedaan. Ten eerste zorgt het uitvoeren van een taak dat je al actief bent en niet te lang blijft hangen bij jouw belemmeringen. “Doe ik het wel goed? Moet ik het nu doen of moet ik nog even wat meer voorbereiden want dan…..” Je herkent de gedachte vast wel. Is er een situatie waarin je vindt dat je flexibeler mag zijn zoek deze dan op. Maak die afspraak met die klant of collega en probeer wat je geleerd hebt uit. Die ervaring helpt je om te leren en jouw flexibiliteit te verbeteren.
Na-apen
Inspiratie werkt ook heel goed bij het verbeteren van jouw flexibiliteit. Als je mensen in je omgeving hebt waarvan je weet dat ze flexibel zijn, zoek ze dan op. Kijk wat ze doen en hoe ze over zaken denken. Leer van ze en pas datgene toe waarvan jij vindt dat het bij jou hoort. We hebben allemaal wel iemand in de omgeving waar je bewondering voor hebt. Het gaat die persoon altijd zo makkelijk af. Of dat ook echt zo is blijkt pas als je het vraagt. Begin eens een gesprek met die persoon en vertel wat je ziet en wilt leren. Wedden dat je hulp ontvangt na het geven van zo’n compliment.
Reflecteer
De tips die ik je nu heb gegeven gaan je helpen om je mentaal flexibeler op te stellen. Ze zijn vooral gericht op het gedrag en het uitvoeren van acties. Vergeet bij de uitvoering niet om je gevoel te erkennen en te benoemen. Dat hoeft noodzakelijkerwijs tijdens de actie maar doe het wel kort daarna. Gebruik een rustig moment om te reflecteren op wat er gebeurde tijdens je experiment. Wat deed je, voelde je en dacht je? En welk effect had dit tijdens het gesprek op jou en je gesprekspartner. Je leert hierdoor veel over jezelf en de ander.
Nog een keer de tips op een rij:
- Neem voldoende afstand van je gedachten, je bent niet je gedachten.
- Weet wie je bent, onderzoek wat je nodig hebt.
- Observeer, beoordeel, anticipeer en neem actie.
- Wees objectief bij je beoordeling.
- Experimenteer en leer.
- Na-apen mag.
- Reflecteer op je acties.
Mocht je nog vragen hebben of een concrete hulpvraag, schroom dan niet en stel je vraag.